Thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc

Trường hợp nào được thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc? Điều kiện áp dụng thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc là gì?

Trả lời

Điều 644, bộ luật Dân sự 2015 quy định về thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc bao gồm:

Điều 644. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc
1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:
a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.
2. Quy định tại khoản 1 Điều này không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 của Bộ luật này

Điều kiện hưởng thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc

Theo đó, những người thừa kế này sẽ được hưởng 2/3 của một suất nếu di sản được chia theo pháp luật (Đây còn gọi là kỷ phần thừa kế bắt buộc). Tuy nhiên, để hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc cần đáp ứng những điều kiện:
– Thuộc hàng thừa kế thứ nhất là con chưa thành niên, đã thành niên mà không có khả năng lao động, cha, mẹ, vợ, chồng.
– Người lập di chúc không cho họ hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn 2/3 của một suất nếu di sản được chia theo pháp luật.
– Không thuộc trường hợp từ chối nhận di sản theo quy định tại điều 620 Bộ luật dân sự
– Không thuộc trường hợp những người không có quyền hưởng di sản (điều 621 Bộ luật dân sự): Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó; Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản; Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng; Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.

Kỷ phần thừa kế bắt buộc là gì?

Ở đây xuất hiện một khái niệm về “kỷ phần thừa kế bắt buộc” đây không phải khái niệm được quy định rõ trong luật tuy nhiên theo ngôn ngữ phổ thông của dân luật thì phần 2/3 của một suất thừa kế sẽ được gọi như vậy. Tuy nhiên việc tính 2/3 suất gặp không ít khó khăn do quy định của luật có nhiều cách hiểu đối với cách chưa thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc
– Cách 1: cho rằng tổng suất thừa kế bao gồm toàn bộ những người hưởng thừa kế theo pháp luật
– Cách 2: cho rằng tổng suất thừa kế trừ các trường hợp từ chối nhận di sản hoặc không có quyền thừa kế theo điều 621 Bộ luật dân sự 2015.

Ví dụ về thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc

Anh A ly dị vợ và sống chung với chị B trong thời gian đó anh A và chị B có một người con chung 5 tuổi, tháng vừa rồi anh A chẳng may mất, theo di chúc của anh A tất cả tài sản để lại cho con của vợ cũ, như vậy trường hợp này con chung của anh A và chị B vẫn được hưởng di sản do anh A để lại mà không phụ thuộc vào nội dung di chúc của anh B, mức hưởng đó bằng 2/3 của một suất nếu di sản anh A để lại được chia theo quy định của pháp luật.