Khai, nộp thuế TNCN nhận thừa kế

Thừa kế là việc người thừa kế nhận tài sản của người chết để lại. Vậy tài sản thừa kế có phải đóng thuế hay không? Trong bài viết này AZLAW sẽ phân tích về các quy định liên quan tới thuế TNCN về thừa kế

Tài sản thừa kế có phải đóng thuế

Theo quy định tại thông tư 111/2013/TT-BTC về các loại thu nhập chịu thuế như sau:

Điều 2. Các khoản thu nhập chịu thuế
9. Thu nhập từ nhận thừa kế
Thu nhập từ nhận thừa kế là khoản thu nhập mà cá nhân nhận được theo di chúc hoặc theo quy định của pháp luật về thừa kế, cụ thể như sau:
a) Đối với nhận thừa kế là chứng khoán bao gồm: cổ phiếu, quyền mua cổ phiếu, trái phiếu, tín phiếu, chứng chỉ quỹ và các loại chứng khoán khác theo quy định của Luật Chứng khoán; cổ phần của cá nhân trong công ty cổ phần theo quy định của Luật Doanh nghiệp.
b) Đối với nhận thừa kế là phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh bao gồm: vốn góp trong công ty trách nhiệm hữu hạn, hợp tác xã, công ty hợp danh, hợp đồng hợp tác kinh doanh; vốn trong doanh nghiệp tư nhân, cơ sở kinh doanh của cá nhân; vốn trong các hiệp hội, quỹ được phép thành lập theo quy định của pháp luật hoặc toàn bộ cơ sở kinh doanh nếu là doanh nghiệp tư nhân, cơ sở kinh doanh của cá nhân.
c) Đối với nhận thừa kế là bất động sản bao gồm: quyền sử dụng đất; quyền sử dụng đất có tài sản gắn liền với đất; quyền sở hữu nhà, kể cả nhà ở hình thành trong tương lai; kết cấu hạ tầng và các công trình xây dựng gắn liền với đất, kể cả công trình xây dựng hình thành trong tương lai; quyền thuê đất; quyền thuê mặt nước; các khoản thu nhập khác nhận được từ thừa kế là bất động sản dưới mọi hình thức; trừ thu nhập từ thừa kế là bất động sản theo hướng dẫn tại điểm d, khoản 1, Điều 3 Thông tư này.
d) Đối với nhận thừa kế là các tài sản khác phải đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng với cơ quan quản lý Nhà nước như: ô tô; xe gắn máy, xe mô tô; tàu thủy, kể cả sà lan, ca nô, tàu kéo, tàu đẩy; thuyền, kể cả du thuyền; tàu bay; súng săn, súng thể thao.

Theo quy định này, việc nhận tài sản thừa kế phải đóng thuế TNCN. Tuy nhiên, theo quy định chỉ các loại tài sản có thể xác định được giá trị cụ thể (chứng khoán, phần vốn góp, bất động sản, tài sản có đăng ký). Các tài sản không thuộc đối tượng này thì không phải nộp thuế TNCN

Mức thuế TNCN từ thừa kế

Việc tính thuế TNCN từ thừa kế được quy định tại điều 16 thông tư 111/2013/TT-BTC, theo đó thu nhập tính thuế từ nhận thừa kế, quà tặng là phần giá trị tài sản nhận thừa kế, quà tặng vượt trên 10 triệu đồng mỗi lần nhận:

Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất 10%

Miễn thuế TNCN với tài sản thừa kế

Trong một số trường hợp, tài sản thừa kế được miễn thuế TNCN theo thông tư 111/2013/TT-BTC:

Điều 3. Các khoản thu nhập được miễn thuế
d) Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản (bao gồm cả nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản) giữa: vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội, ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh chị em ruột với nhau.

Theo đó, có thể thấy được việc nhận thừa kế là bất động sản giữa người trong gia đình thì không phải đóng thuế TNCN.

Hồ sơ khai thuế TNCN từ thừa kế

Khi nhận tài sản thừa kế, người nhận tài sản có nghĩa vụ khai và nộp thuế. Hồ sơ khai thuế như sau:
– Đối với trường hợp tài sản thừa kế là bất động sản: Tờ khai thuế thu nhập cá nhân mẫu số 03/BĐS-TNCN ban hành kèm theo phụ lục II thông tư 80/2021/TT-BTC
– Đối với trường hợp tài sản thừa kế không phải là bất động sản: Tờ khai thuế thu nhập cá nhân mẫu số 04/TKQT-TNCN ban hành kèm theo phụ lục II thông tư 80/2021/TT-BTC
– Bản sao giấy tờ pháp lý chứng minh quyền nhận thừa kế
– Hồ sơ xác định đối tượng được miễn thuế thu nhập cá nhân, không phải nộp thuế thu nhập cá nhân, tạm thời chưa phải nộp thuế thu nhập cá nhân theo quy định

Địa điểm nộp hồ sơ khai thuế: Theo điều 11 thông tư 80/2021/TT-BTC

Điều 11. Địa điểm nộp hồ sơ khai thuế
6. Địa điểm nộp hồ sơ khai thuế đối với người nộp thuế có phát sinh nghĩa vụ thuế đối với các loại thuế khai và nộp theo từng lần phát sinh theo quy định tại điểm b khoản 4 Điều 45 Luật Quản lý thuế tại cơ quan thuế quản lý trực tiếp, trừ các trường hợp sau đây:
h) Cá nhân có thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng là tài sản khác phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng nộp hồ sơ khai thuế tại cơ quan thuế nơi khai lệ phí trước bạ.
7. Địa điểm nộp hồ sơ khai thuế đối với người nộp thuế có phát sinh nghĩa vụ thuế đối với các khoản thu từ đất theo quy định tại điểm c khoản 4 Điều 45 Luật Quản lý thuế như sau:
đ.1) Cá nhân có thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản nộp hồ sơ khai thuế tại cơ quan tiếp nhận hồ sơ về đất theo quy định tại cơ chế một cửa liên thông nơi có bất động sản.

Như vậy, nếu tài sản thừa kế là bất động sản, nộp hồ sơ khai thuế về cơ quan tiếp nhận hồ sơ về đất theo quy định tại cơ chế một cửa liên thông nơi có bất động sản. Nếu tài sản thừa kế không phải bất động sản, nộp hồ sơ khai thuế tại cơ quan thuế nơi khai lệ phí trước bạ.

Thời điểm phát sinh nghĩa vụ thuế: Thời điểm xác định thu nhập tính thuế từ thừa kế là thời điểm cá nhân làm thủ tục đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản thừa kế, quà tặng (Khoản 3 điều 16 Thông tư 111/2013/TT-BTC)

Mã chương, mã tiểu mục khi nộp thuế

1. Đối với tài sản thừa kế là bất động sản
Mã chương: 757 (Hộ gia đình, cá nhân theo thông tư 324/2016/TT-BTC)
Mã Tiểu mục: 1006 (Thuế thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản nhận thừa kế theo thông tư 324/2016/TT-BTC)

2. Đối với tài sản thừa kế không phải là bất động sản
Mã chương: 757 (Hộ gia đình, cá nhân theo thông tư 324/2016/TT-BTC)
Mã Tiểu mục: 1012 (Thuế thu nhập từ thừa kế trừ bất động sản theo thông tư 324/2016/TT-BTC)

Xem thêm: Khai nhận di sản thừa kế

Câu hỏi thường gặp