Luật sư có được hứa thưởng?

Hứa thưởng là gì?

Theo quy định tại điều 570 Bộ luật dân sự 2015 có quy định về hứa thưởng

Điều 570. Hứa thưởng
1. Người đã công khai hứa thưởng phải trả thưởng cho người đã thực hiện công việc theo yêu cầu của người hứa thưởng.
2. Công việc được hứa thưởng phải cụ thể, có thể thực hiện được, không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

Tuy nhiên, theo quy tắc 9 Quyết định số 201/QĐ-HĐLSTQ ngày 13/12/2019 của Hội đồng luật sư toàn quốc quy định về những việc luật sư không được làm trong quan hệ với khách hàng như sau:

Quy tắc 9. Những việc luật sư không được làm trong quan hệ với khách hàng
…
9.8. Hứa hẹn, cam kết bảo đảm kết quả vụ việc về những nội dung nằm ngoài khả năng, điều kiện thực hiện của luật sư.

Luật sư có được hứa thưởng?

Theo bài viết được đăng trên website của đoàn luật sư Hồ Chí Minh có trích đoạn sau đây:

Hợp đồng dịch vụ pháp lý có điều khoản hứa thưởng là vi phạm Luật Luật sư, Bộ Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư
…
Luật sư không được ký hợp đồng với khách hàng, trong đó có điều khoản hứa thưởng vì đây là trường hợp vi phạm điều cấm của Luật Luật sư và Bộ Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư. Nếu Luật sư nào ký hợp đồng, có điều khoản hứa thưởng, chắc chắn là vi phạm và sẽ bị xem xét xử lý kỷ luật.

Phân tích theo quy định tại quy tắc đạo đức và hành nghề luật sư có một số ý kiến như sau:

Theo quy tắc 9.2 (Gợi ý, đặt điều kiện để khách hàng tặng cho tài sản hoặc lợi ích khác cho Luật sư…) là quy tắc mà trong thực tiễn xử lý vi phạm thường gặp. Trên thực tế, vi phạm quy tắc này thường biến tướng thành nhiều hình thức, trong đó có hình thức lập văn bản hứa thưởng cho Luật sư bằng tiền hoặc tài sản khác.

Về căn cứ và phương thức tính thù lao, trong các vụ án dân sự, kinh doanh thương mại, hành chính thì tuyệt đối tránh việc thỏa thuận lập các văn bản về hứa thưởng. Luật sư nên xác lập lợi ích của mình ngay trong hợp đồng (hoặc phụ lục hợp đồng), có thể xác định thù lao Luật sư theo tỷ lệ phần trăm của giá ngạch vụ kiện hoặc giá trị hợp đồng, giá trị dự án…

Điều 9 Luật Luật sư thì một trong các hành vi bị nghiêm cấm là: “Nhận, đòi hỏi thêm bất kỳ một khoản tiền, lợi ích nào khác từ khách hàng ngoài khoản thù lao và chi phí đã thoả thuận với khách hàng trong hợp đồng dịch vụ pháp lý”. Do vậy, việc thỏa thuận hứa thưởng hiện nay được hiểu là vi phạm Luật Luật sư và đạo đức nghề nghiệp Luật sư.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu – Đoàn Luật sư TP.HCM, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP.HCM, cho biết nếu hợp đồng hứa thưởng ký với tư cách cá nhân và không vi phạm điều cấm của pháp luật thì hoàn toàn đúng luật, các bên đều có nghĩa vụ thực hiện cho đúng. Tuy nhiên, nếu người ký hợp đồng trên có một bên là luật gia, luật sư thì là vấn đề cần xem xét. Bởi luật sư, luật gia là những người am hiểu pháp luật, nói nôm na là “kẻ mạnh”, thế nên nếu hợp đồng có điều gì không rõ ràng thì luật ưu tiên giải thích theo hướng bảo vệ cho người “yếu thế” (khoản 8 Điều 409 BLDS).

Cạnh đó, luật sư Hà Hải (Đoàn Luật sư TP.HCM) cũng cho rằng nếu ký hợp đồng hứa thưởng với tư cách luật gia thì hợp đồng đó là vô hiệu. Bởi luật gia chỉ là người tham gia tổ chức chính trị xã hội, không phải là nghề. Họ am hiểu pháp lý và hỗ trợ cho mọi người với mục đích phi lợi nhuận. Không như luật sư là một nghề nghiệp, họ thực hiện một công việc cho thân chủ và được trả thù lao. Tuy nhiên, luật sư cũng không được ký các hợp đồng hứa thưởng vì điều đó vi phạm đạo đức nghề nghiệp.

Theo luật sư Hà Hải, trên thực tế, các luật sư mặc định rằng không được hứa thưởng với các việc liên quan đến tố tụng. Bởi hứa thưởng thì có điều kiện đảm bảo kết quả nhưng trong lĩnh vực tố tụng điều đó không khác nào “chạy án”. Còn những việc liên quan đến việc liên hệ các cơ quan hành chính để làm các thủ tục đem lại kết quả thì việc hứa thưởng là bình thường. Tuy nhiên, trong trường hợp này khách hàng hứa thưởng là phải tự nguyện, luật sư không thể ép buộc.