Thủ tục khởi kiện qua mạng điện tử

Nghị quyết 04/2016/NĐ-HĐTP hiệu lực từ ngày 15/02/2017 hướng dẫn về thủ tục nộp đơn khởi kiện qua mạng, tuy nhiên 22/10/2018 tòa án nhân dân tối cao đã ra mắt công thông tin điện tử để nộp đơn khởi kiện qua mạng tại địa chỉ https://nopdonkhoikien.toaan.gov.vn/

Theo đó, người dân có thể thực hiện nộp hồ sơ khởi kiện qua mạng để gửi tới tòa án nhân dân các cấp thay cho việc nộp hồ sơ giấy trực tiếp như trước đây. Trước khi tiến hành nộp đơn khởi kiện qua mạng người sử dụng phải tiến hành đăng ký tài khoản (bắt buộc dùng chữ ký số) để xác thực.

Trình tự nộp đơn khởi kiện qua mạng điện tử

Bước 1: Đăng ký tài khoản trên cổng thông tin điện tử của TANDTC
Bạn truy cập vào cổng thông tin điện tử của TANDTC tại địa chỉ https://nopdonkhoikien.toaan.gov.vn/ để đăng ký tài khoản và xác nhận bằng chứng thư số (chữ ký số) của người nộp hồ sơ. Nhập đầy đủ các thông tin bao gồm: loại tài khoản, thông tin cá nhân, tổ chức…theo hướng dẫn tại cổng thông tin để hoàn tất quá trình đăng ký tài khoản

Bước 2: Quy trình gửi đơn kiện
Chọn các thông tin để gửi đơn khởi kiện sau khi đăng nhập tài khoản: Tòa án sẽ gửi đơn kiện, mối quan hệ pháp luật (Tranh chấp về hợp đồng dân sự, tranh chấp về mua bán tài sản,…), thông tin nguyên đơn, người được ủy quyền, bị đơn, thông tin vụ việc và các đương sự trong vụ việc kèm theo các tài liệu, chứng cứ để chứng minh yêu cầu của mình

Quy trình giải quyết nộp đơn khởi kiện qua mạng điện tử

Theo quy định tại khoản 1 điều 15 nghị quyết 04/2016/NQ-HĐTP quy định về thời gian tiếp nhận đơn trong vòng 3 ngày kể từ ngày nhận đơn của người khởi kiện

Điều 15. Thủ tục đăng ký; thay đổi, bổ sung thông tin; ngừng nhận thông điệp dữ liệu điện tử do Tòa án cấp, tống đạt, thông báo
1. Người khởi kiện, người tham gia tố tụng đăng ký nhận thông điệp dữ liệu điện tử phải nộp trực tiếp tại Tòa án đơn đăng ký theo mẫu được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Tòa án.
Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đơn, Tòa án phải thông báo bằng văn bản về việc chấp nhận hoặc không chấp nhận đơn đăng ký cho người nộp đơn. Trường hợp không được Tòa án chấp nhận, người nộp đơn căn cứ thông báo của Tòa án để sửa đổi, bổ sung đơn đăng ký. Trường hợp được Tòa án chấp nhận, người nộp đơn căn cứ vào thông báo của Tòa án về tài khoản giao dịch để đổi mật khẩu tài khoản giao dịch đã được cấp lần đầu để bảo đảm an toàn, bảo mật.

Sau khi nhận đơn khởi kiện, tài liệu, chứng cứ kèm theo bằng phương tiện điện tử, Tòa án phải in ra bản giấy, ghi vào sổ nhận đơn và xử lý đơn khởi kiện theo quy định của pháp luật tố tụng. Tòa án gửi thông báo đã nhận đơn khởi kiện, tài liệu, chứng cứ cho người khởi kiện từ Cổng thông tin điện tử của Tòa án đến địa chỉ thư điện tử đã đăng ký của người khởi kiện. (Điều 17 nghị quyết 04/2016/NQ-HĐTP)

Người khởi kiện, người tham gia tố tụng đã gửi tài liệu, chứng cứ qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án phải nộp bản chính hoặc bản sao hợp pháp tài liệu, chứng cứ đó chậm nhất là tại phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải; phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và đối thoại. Đối với các tài liệu, chứng cứ mà người tham gia tố tụng gửi cho Tòa án bằng phương tiện điện tử sau phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải; phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và đối thoại thì thời hạn giao nộp bản chính và bản sao hợp pháp tài liệu, chứng cứ đó được thực hiện theo quy định của pháp luật tố tụng.

Đối với tài liệu, chứng cứ là bí mật nhà nước, thuần phong mỹ tục của dân tộc, bí mật nghề nghiệp, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình theo yêu cầu chính đáng của đương sự; chứng cứ là vật chứng; tài liệu nghe được, nhìn được hoặc những tài liệu, chứng cứ khác mà không thể định dạng dưới dạng thông điệp dữ liệu điện tử  thì Tòa án, người khởi kiện, người tham gia tố tụng không được gửi bằng phương thức điện tử mà phải giao nộp bằng phương thức khác theo quy định của pháp luật tố tụng.

Lưu ý: Chữ ký điện tử theo khoản 4 điều 3 nghị quyết 04/2016/NQ-HĐTP “4. Chữ ký điện tử trong tố tụng dân sự, tố tụng hành chính (sau đây gọi là chữ ký điện tử) là chữ ký điện tử được tạo lập theo quy định của Luật giao dịch điện tử để ký thông điệp dữ liệu điện tử và có khả năng xác nhận người ký thông điệp dữ liệu điện tử, xác nhận sự chấp thuận của người đó đối với thông điệp dữ liệu điện tử được ký.” có thể được cung cấp bởi các nhà cung cấp chữ ký số trên toàn quốc.

Qua thử nghiệm của AZLAW trên cổng thông tin điện tử nộp đơn khởi kiện thì hiện tại vẫn chưa được hoàn thiện, khách hàng chưa thể thực hiện các tính năng khởi kiện vào thời điểm này. Hiện tại mới có thể đăng ký nhận tống đạt tài liệu giấy tờ (không cần chữ ký số). Hy vọng chức năng này sẽ sớm hoàn thiện để giảm tải thời gian cho người dân khi vướng vào các tranh chấp cần giải quyết tại tòa án.