Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ

Hành vi giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ cũng là hành vi xâm phạm tới quyền được được sống. Tuy nhiên hành vi này lại không được coi là tội giết người mà Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) lại tách riêng so với tội giết người và quy định thành một tội phạm riêng đó là “Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ”. Vậy tội này được quy định cụ thể như thế nào? Tội giết con mới đẻ được quy định trong Điều 124 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) như sau:

Điều 124. Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ
1. Người mẹ nào do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà giết con do mình đẻ ra trong 07 ngày tuổi, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
2. Người mẹ nào do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà vứt bỏ con do mình đẻ ra trong 07 ngày tuổi dẫn đến hậu quả đứa trẻ chết, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

Về chủ thể: Chủ thể của tội phạm này là chủ thể đặc biệt đó chính người mẹ của đứa trẻ đang còn trong trạng thái mới sinh con. Theo hướng dẫn tại Nghị quyết số 04/1986/NQ-HĐTP ngày 29/11/1986 của Hội đồng thẩm phán TANDTC thì khoảng thời gian người mẹ được coi là còn trong trạng thái mới sinh con là khoảng thời gian từ khi sinh con cho đến ngày thứ bảy. Trong thời gian này, người mẹ còn đang trong trạng thái tâm sinh lý không bình thường do tác động của việc sinh con.

Về khách thể: là quan hệ nhân thân mà nội dung là quyền sống của con người. Đối tượng tác động của tội phạm là đứa trẻ mới được sinh trong vòng 7 ngày tuổi.

Mặt khách quan: Hành vi phạm tội của tội phạm này bao gồm hành vi giết con mới đẻ hoặc hành vi vứt bỏ con mới đẻ. Hành vi giết con mới đẻ cũng được hiểu là hành vi giết người. Hành vi vứt con mới đẻ là hành vi bỏ đứa trẻ ở bất kỳ địa điểm nào.

Hậu quả: Đứa trẻ mới đẻ bị giết hoặc bị vứt bỏ phải bị chết thì người mẹ mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giết con mới đẻ, nếu người mẹ có hành vi trước đoạt tính mạng đứa trẻ hoặc có hành vi vứt con mới đẻ, nhưng đứa trẻ không bị chết thì chưa cấu thành tội giết con mới đẻ và như vậy tội giết con mới đẻ không có trường hợp phạm tội chưa đạt.

Mặt chủ quan: Lỗi cố ý, có thể là cố ý trực tiếp hoặc cố ý gián tiếp:
– Lỗi cố ý trực tiếp: Người mẹ thấy trước hậu quả chết người có thể xảy ra, nhưng vì mong muốn hậu quả đó xảy ra nên đã thực hiện hành vi phạm tội.
– Lỗi cố ý gián tiếp: Người mẹ nhận thức được hành vi của mình có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của con, thấy trước hậu quả chết người có thể xảy ra, nhưng để đạt được mục đích của mình nên đã có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra (có ý thức chấp nhận hậu quả đó).

Với tội phạm này, mức hình phạt áp dụng là phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm. Việc xử lý loại tội phạm này chủ yếu nhằm giáo dục, để người mẹ thấy trách nhiệm của mình đối với đứa con do mình đẻ ra, chống lại tư tưởng lạc hậu, những tàn dư của chế độ cũ.